Η Μαγεία της Ελληνικής γνώσσας

   ΄΄Γηρασκώμεθα αεί διδασκόμενοι ΄΄

Η Αγγλική γλώσσα έχει 490.000 λέξεις από τις οποίες 41.615 λέξεις. > είναι από την Ελληνική γλώσσα.. (Bιβλίο Γκίνες) > > Η Ελληνική με την μαθηματική δομή της είναι η γλώσσα της πληροφορικής > και της νέας γενιάς των εξελιγμένων υπολογιστών, διότι μόνο σ' αυτήν > δεν υπάρχουν όρια. > (Μπιλ Γκέιτς, Microsoft) > > Η Ελληνική και η Κινέζικη. είναι οι μόνες γλώσσες με συνεχή ζώσα > παρουσία από τους ίδιους λαούς και.....στον ίδιο χώρο εδώ και 4.000 > έτη. Όλες οι γλώσσες θεωρούνται κρυφοελληνικές, με πλούσια δάνεια από > τη μητέρα των γλωσσών, την Ελληνική. > (Francisco Adrados, γλωσσολόγος). > > Η Ελληνική γλώσσα έχει λέξεις για έννοιες οι οποίες παραμένουν χωρίς > απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες, όπως άμιλλα, θαλπωρή και φιλότιμο > Μόνον η Ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει τη ζωή από το βίο, την αγάπη από τον > έρωτα. Μόνον αυτή διαχωρίζει, διατηρώντας το ίδιο ριζικό θέμα, το > ατύχημα από το δυστύχημα, το συμφέρον από το ενδιαφέρον. > > Το εκπληκτικό είναι ότι η ίδια η Ελληνική γλώσσα μας διδάσκει συνεχώς > πώς να γράφουμε σωστά. Μέσω της ετυμολογίας, μπορούμε να καταλάβουμε > ποιός είναι ο σωστός τρόπος γραφής ακόμα και λέξεων που ποτέ δεν > έχουμε δει ή γράψει. > > Το «πειρούνι» για παράδειγμα, για κάποιον που έχει βασικές γνώσεις > Αρχαίων Ελληνικών, είναι προφανές ότι γράφεται με «ει» και όχι με «ι» > όπως πολύ άστοχα το γράφουμε σήμερα. Ο λόγος είναι πολύ απλός, το > «πειρούνι» προέρχεται από το ρήμα «πείρω» που σημαίνει τρυπώ-διαπερνώ, > ακριβώς επειδή τρυπάμε με αυτό το φαγητό για να το πιάσουμε. > > Επίσης η λέξη «συγκεκριμένος» φυσικά και δεν μπορεί να γραφτεί > «συγκεκρυμμένος», καθώς προέρχεται από το «κριμένος» (αυτός που έχει > δηλαδή κριθεί) και όχι βέβαια από το «κρυμμένος» (αυτός που έχει > κρυφτεί). Άρα το να υπάρχουν πολλά γράμματα για τον ίδιο ήχο (π.χ. η, > ι, υ, ει, οι κτλ) όχι μόνο δεν θα έπρεπε να μας δυσκολεύει, αλλά > αντιθέτως να μας βοηθάει στο να γράφουμε πιο σωστά, εφόσον βέβαια > έχουμε μια βασική κατανόηση της γλώσσας μας. > > Επιπλέον η ορθογραφία με την σειρά της μας βοηθάει αντίστροφα στην > ετυμολογία αλλά και στην ανίχνευση της ιστορική πορείας της κάθε μίας > λέξης. Και αυτό που μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την > καθημερινή μας νεοελληνική γλώσσα περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, > είναι η γνώση των Αρχαίων Ελληνικών. > > Είναι πραγματικά συγκλονιστικό συναίσθημα να μιλάς και ταυτόχρονα να > συνειδητοποιείς τι ακριβώς λές, ενώ μιλάς και εκστομίζεις την κάθε > λέξη ταυτόχρονα να σκέφτεσαι την σημασία της. > > Είναι πραγματικά μεγάλο κρίμα να διδάσκονται τα Αρχαία με τέτοιο > φρικτό τρόπο στο σχολείο ώστε να σε κάνουν να αντιπαθείς κάτι το τόσο > όμορφο και συναρπαστικό. > Η ΣΟΦΙΑ > Στη γλώσσα έχουμε το σημαίνον (την λέξη) και το σημαινόμενο (την > έννοια). Στην Ελληνική γλώσσα αυτά τα δύο έχουν πρωτογενή σχέση, καθώς > αντίθετα με τις άλλες γλώσσες το σημαίνον δεν είναι μια τυχαία σειρά > από γράμματα. Σε μια συνηθισμένη γλώσσα όπως τα Αγγλικά μπορούμε να > συμφωνήσουμε όλοι να λέμε το σύννεφο car και το αυτοκίνητο cloud, και > από την στιγμή που το συμφωνήσουμε να ισχύει. Στα Ελληνικά κάτι τέτοιο > είναι αδύνατον. Γι' αυτό το λόγο πολλοί διαχωρίζουν τα Ελληνικά σαν > «εννοιολογική» γλώσσα από τις υπόλοιπες «σημειολογικές» γλώσσες. > > Μάλιστα ο μεγάλος φιλόσοφος και μαθηματικός Βένερ Χάιζενμπεργκ είχε > παρατηρήσει αυτή την σημαντική ιδιότητα για την οποία είχε πει «Η > θητεία μου στην αρχαία Ελληνική γλώσσα υπήρξε η σπουδαιότερη > πνευματική μου άσκηση. Στην γλώσσα αυτή υπάρχει η πληρέστερη > αντιστοιχία ανάμεσα στην λέξη και στο εννοιολογικό της περιεχόμενο». > > Όπως μας έλεγε και ο Αντισθένης, «Αρχή σοφίας, η των ονομάτων > επίσκεψις». Για παράδειγμα ο «άρχων» είναι αυτός που έχει δική του γη > (άρα=γή + έχων). Και πραγματικά, ακόμα και στις μέρες μας είναι πολύ > σημαντικό να έχει κανείς δική του γη / δικό του σπίτι. > > Ο «βοηθός» σημαίνει αυτός που στο κάλεσμα τρέχει. Βοή=φωνή + > θέω=τρέχω. Ο Αστήρ είναι το αστέρι, αλλά η ίδια η λέξη μας λέει ότι > κινείται, δεν μένει ακίνητο στον ουρανό (α + στήρ από το ίστημι που > σημαίνει στέκομαι). > > Αυτό που είναι πραγματικά ενδιαφέρον, είναι ότι πολλές φορές η λέξη > περιγράφει ιδιότητες της έννοιας την οποίαν εκφράζει, αλλά με τέτοιο > τρόπο που εντυπωσιάζει και δίνει τροφή για τη σκέψη. > > Για παράδειγμα ο «φθόνος» ετυμολογείται από το ρήμα «φθίνω» που > σημαίνει μειώνομαι. Και πραγματικά ο φθόνος σαν συναίσθημα, σιγά-σιγά > μας φθίνει και μας καταστρέφει. Μας «φθίνει» - ελαττώνει ως ανθρώπους > - και μας φθίνει μέχρι και την υγεία μας. Και, βέβαια, όταν > αναφερόμαστε σε κάτι που είναι τόσο πολύ ώστε να μην τελειώνει, πως το > λέμε; Μα, φυσικά, «άφθονο». > > Έχουμε τη λέξη «ωραίος» που προέρχεται από την «ώρα». Διότι για να > είναι κάτι ωραίο, πρέπει να έλθει και στην ώρα του. Ωραίο δεν είναι το > φρούτο όταν είναι άγουρο ή σαπισμένο και ωραία γυναίκα δεν είναι > κάποια ούτε στα 70 της άλλα ούτε φυσικά και στα 10 της. Ούτε το > καλύτερο φαγητό είναι ωραίο όταν είμαστε χορτάτοι, επειδή, σε αυτή την > περίπτωση, δεν μπορούμε να το απολαύσουμε. > > Ακόμα έχουμε την λέξη «ελευθερία» για την οποία το «Ετυμολογικόν Μέγα» > διατείνεται «παρά το ελεύθειν όπου ερά» = το να πηγαίνει κανείς όπου > αγαπά . Άρα βάσει της ίδιας της λέξης, ελεύθερος είσαι όταν έχεις τη > δυνατότητα να πάς όπου αγαπάς. Πόσο ενδιαφέρουσα ερμηνεία!!! > > Το άγαλμα ετυμολογείται από το αγάλλομαι (ευχαριστιέμαι) επειδή όταν > βλέπουμε (σε αρχική φάση οι Θεοί) ένα όμορφο αρχαιοελληνικό άγαλμα η > ψυχή μας ευχαριστείται, αγάλλεται. Και από το θέαμα αυτό επέρχεται η > αγαλλίαση. Αν κάνουμε όμως την ανάλυση της λέξης αυτής θα δούμε ότι > είναι σύνθετη από αγάλλομαι + ίαση(=γιατρειά). Άρα, για να > συνοψίσουμε, όταν βλέπουμε ένα όμορφο άγαλμα (ή οτιδήποτε όμορφο), η > ψυχή μας αγάλλεται και γιατρευόμαστε. Και πραγματικά, γνωρίζουμε όλοι > ότι η ψυχική μας κατάσταση συνδέεται άμεσα με τη σωματική μας υγεία. > > Παρένθεση: και μια και το έφερε η «κουβέντα», η Ελληνική γλώσσα μας > λέει και τι είναι άσχημο. Από το στερητικό «α» και την λέξη σχήμα > μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε τι. Για σκεφτείτε το λίγο. > > Σε αυτό το σημείο, δεν μπορούμε παρά να σταθούμε στην αντίστοιχη > Λατινική λέξη για το άγαλμα (που μόνο Λατινική δεν είναι). Οι Λατίνοι > ονόμασαν το άγαλμα, statua από το Ελληνικό «ίστημι» που ήδη αναφέραμε, > και το ονόμασαν έτσι επειδή στέκει ακίνητο. Προσέξτε την τεράστια > διαφορά σε φιλοσοφία μεταξύ των δύο γλωσσών, αυτό που σημαίνει στα > Ελληνικά κάτι τόσο βαθύ εννοιολογικά, για τους Λατίνους είναι απλά ένα > ακίνητο πράγμα. > > Είναι προφανής η σχέση που έχει η γλώσσα με τη σκέψη του ανθρώπου. > Όπως λέει και ο Geo rge Orwell στο αθάνατο έργο του «1984», απλή γλώσσα > σημαίνει και απλή σκέψη. Εκεί το καθεστώς προσπαθούσε να περιορίσει > την γλώσσα για να περιορίσει την σκέψη των ανθρώπων, καταργώντας > συνεχώς λέξεις. > > «Η γλώσσα και οι κανόνες αυτής αναπτύσσουν την κρίση», έγραφε ο Μιχάι > Εμινέσκου, εθνικός ποιητής των Ρουμάνων. > > Μια πολύπλοκη γλώσσα αποτελεί μαρτυρία ενός προηγμένου πνευματικά > πολιτισμού. Το να μπορείς να μιλάς σωστά σημαίνει ότι ήδη είσαι σε > θέση να σκέφτεσαι σωστά, να γεννάς διαρκώς λόγο και όχι να > παπαγαλίζεις λέξεις και φράσεις. > Η ΜΟΥΣΙΚΟΤΗΤΑ > Η Ελληνική φωνή κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν «αυδή». Η λέξη αυτή δεν > είναι τυχαία αφού προέρχεται από το ρήμα «άδω» που σημαίνει τραγουδώ. > > Όπως γράφει και ο μεγάλος ποιητής και ακαδημαϊκός Νικηφόρος Βρεττάκος : > > «Όταν κάποτε φύγω από τούτο το φώς θα ελιχθώ προς τα πάνω, όπως ένα > ποταμάκι που μουρμουρίζει. Κι αν τυχόν κάπου ανάμεσα στους γαλάζιους > διαδρόμους συναντήσω αγγέλους, θα τους μιλήσω Ελληνικά, επειδή δεν > ξέρουνε γλώσσες. Μιλάνε Μεταξύ τους με μουσική». > > Ο γνωστός Γάλλος συγγραφεύς Ζακ Λακαρριέρ επίσης μας περιγράφει την > κάτωθι εμπειρία από το ταξίδι του στην Ελλάδα: «Άκουγα αυτούς τους > ανθρώπους να συζητούν σε μια γλώσσα που ήταν για μένα αρμονική αλλά > και ακατάληπτα μουσική. Αυτό το ταξίδι προς την πατρίδα - μητέρα των > εννοιών μας - μου απεκάλυπτε ένα άγνωστο πρόγονο, που μιλούσε μια > γλώσσα τόσο μακρινή στο παρελθόν, μα οικεία και μόνο από τους ήχους > της. Αισθάνθηκα να τα έχω χαμένα, όπως αν μου είχαν πει ένα βράδυ ότι > ο αληθινός μου πατέρας ή η αληθινή μου μάνα δεν ήσαν αυτοί που με > είχαν αναστήσει». > > Ο διάσημος Έλληνας και διεθνούς φήμης μουσικός Ιάνης Ξενάκης, είχε > πολλές φορές τονίσει ότι η μουσικότητα της Ελληνικής είναι εφάμιλλη > της συμπαντικής. > > Αλλά και ο Γίββων μίλησε για μουσικότατη και γονιμότατη γλώσσα, που > δίνει κορμί στις φιλοσοφικές αφαιρέσεις και ψυχή στα αντικείμενα των > αισθήσεων. Ας μην ξεχνάμε ότι οι Αρχαίοι Έλληνες δεν χρησιμοποιούσαν > ξεχωριστά σύμβολα για νότες, χρησιμοποιούσαν τα ίδια τα γράμματα του > αλφαβήτου. > > «Οι τόνοι της Ελληνικής γλώσσας είναι μουσικά σημεία που μαζί με τους > κανόνες προφυλάττουν από την παραφωνία μια γλώσσα κατ' εξοχήν μουσική, > όπως κάνει η αντίστιξη που διδάσκεται στα ωδεία, ή οι διέσεις και > υφέσεις που διορθώνουν τις κακόηχες συγχορδίες», όπως σημειώνει η > φιλόλογος και συγγραφεύς Α. Τζιροπούλου-Ευσταθίου. > > Είναι γνωστό εξάλλου πως όταν οι Ρωμαίοι πολίτες πρωτάκουσαν στην Ρώμη > Έλληνες ρήτορες, συνέρρεαν να θαυμάσουν, ακόμη και όσοι δεν γνώριζαν > Ελληνικά, τους ανθρώπους που «ελάλουν ώς αηδόνες». > > Δυστυχώς κάπου στην πορεία της Ελληνικής φυλής, η μουσικότητα αυτή > (την οποία οι Ιταλοί κατάφεραν και κράτησαν) χάθηκε, προφανώς στα > μαύρα χρόνια της Τουρκοκρατίας. > > Να τονίσουμε εδώ ότι οι άνθρωποι της επαρχίας, του οποίους συχνά > κοροϊδεύουμε για την προφορά τους, είναι πιο κοντά στην Αρχαιοελληνική > προφορά από ό,τι εμείς οι άνθρωποι της πόλεως. > > Η Ελληνική γλώσσα επιβλήθηκε αβίαστα (στους Λατίνους) και χάρη στην > μουσικότητά της. > > Όπως γράφει και ο Ρωμαίος Οράτιος «Η Ελληνική φυλή γεννήθηκε ευνοημένη > με μία γλώσσα εύηχη, γεμάτη μουσικότητα». > Από το Ελληνικό Αρχείο > Συντάκτης: (Δημήτριος Καραπιστόλης > Dimitrios Karapistolis)